Amerykański sen

Nie przegapisz Žofii Dařbujánovej. A co najważniejsze, nie podsłuchasz. Przekonali się już o tym goście festiwali Glastonbury i Sziget. Następna meta? Podbić Amerykę. Oto zapowiedź wywiadu z okładki nowego Finmaga, który dziś trafi do sprzedaży.

Trzy płyty z zespołem. Jeden album solowy. Nominowana do nagrody Thalia Award za rolę muzyczną. Krytycy mówią o niej jako o jednej z najbardziej utalentowanych czeskich wokalistek. Dwudziestoczteroletnia "frontmenka" Mydy Rabycad z pewnością nie zamierza na tym poprzestać. Cel jest jasny - zostać światową gwiazdą.

Z powodu grypy nie uda się dotrzeć na spotkanie aż do drugiej próby. Chrypka i kaszel pokazują, że do wyleczenia jeszcze daleko. Nie psuje to jednak dobrego nastroju Sophie, która nie przestaje się uśmiechać przez dwie godziny naszej rozmowy.

Naprawdę nie miałeś innego wyjścia?

Kiedyś jeździłam konno w zawodach, więc myślałam o jeździectwie, ale prawdopodobnie ciężko byłoby się z tego utrzymać. Poza tym śpiewanie było moją największą pasją. Miałam jasność pod koniec szkoły podstawowej, kiedy wszyscy namawiali nas do podjęcia decyzji, co chcemy robić. Marzyłam, by zostać piosenkarką i pewnego dnia dostać się do Berklee School of Music w Ameryce. Wszyscy się wtedy ze mnie śmiali, mówiąc, że mam za duże oczy i że lepiej wybrać coś odpowiedniego. Odpowiadałem, że śpiewanie to dobra rzecz i że spróbuję w Konserwatorium Praskim. Ostatecznie i tak poszedłem do liceum w Hradcu.

Dlaczego?

Wszyscy upierali się, że mam świetne oceny, że powinnam iść do liceum, bo zawsze umiałam śpiewać. Jak na ironię, mówili mi to nawet moi nauczyciele śpiewu. Zamiast wspierać mnie w dziedzinie, w której mogłam się najbardziej rozwinąć, wysyłali mnie na inne zajęcia.

Jednak od 14 roku życia dojeżdżałam na prywatne lekcje śpiewu do Pauli Forest, która w końcu przekonała mnie do udziału w pokazach talentów w konserwatorium. Tylko po to, by dowiedzieć się, jak to jest. Poszłam na to i od razu mnie przyjęli. Uczyłam się obu przez jakiś czas, a w liceum miałam indywidualny plan zajęć. Trzy dni w tygodniu byłem w Hradcu, dwa dni w Pradze.

Czy można było to połączyć?

Nie bardzo. Właściwie to było bardziej jak piekło. Miałem wiele mocnych rozmów na temat ukończenia liceum za wszelką cenę, aby uszczęśliwić rodziców, ale to się bardzo szybko odwróciło. Nagle kończyłem pierwszy rok z ocenami B zamiast A. Ciągłe jeżdżenie tam i z powrotem było frustrujące. Na szczęście moi rodzice w końcu powiedzieli mi, żebym rzuciła liceum i poszła do konserwatorium.

W Twoim CV można znaleźć klasykę, jazz, swing, rock, folk, electroswing, glamtronic. Skąd tak częsta zmiana gatunków?

Myślę, że to normalne. Lubię próbować wszystkiego. Poza tym dobry wokalista powinien być w stanie zaśpiewać wszystko. W szkole muzycznej automatycznie zaczyna się od klasyki. Popu nie uczono wtedy zbyt wiele, wszyscy mówili, że nie jest potrzebny. Z drugiej strony miałem nauczyciela, który zakładał zespoły i wysyłał nam zgłoszenia na różne konkursy. To były bardziej nowoczesne piosenki. Potem w zasadzie przez przypadek trafiłem do orkiestry swingowej. Wtedy zaczął się mój okres folkowy, przez który na początku bardzo cierpiałem.

Jak to?

Miałem dwanaście lat i oprócz śpiewania grałem na gitarze. Mój nauczyciel zgłosił mnie do konkursu folkowego "The Gate". Moi rodzice byli podekscytowani, ale w tamtym czasie nie bardzo mnie to interesowało. Problem polegał na tym, że ciągle awansowałem do kolejnych rund, więc nie mogłem zrezygnować. Pamiętam, jak z tatą czekaliśmy na wyniki rundy regionalnej, chodziliśmy po mieście, a ja przeklinałem, że nie chcę wracać. Chciałam być gwiazdą rocka, a nie piosenkarką folkową.

Punktem kulminacyjnym było to, że moi rodzice zapisali mnie na obóz folkowy organizowany przez Czeski Związek Obozowy dla finalistów. Płakałem w poduszkę w domu i krzyczałem na rodziców, że nie zamierzam grać w lesie. Ostatecznie był to niezapomniany tydzień, po którym nie chciałam wracać do domu. Był teatr, śpiew, różne rzeczy. I po raz pierwszy spotkałem chłopaków z mojego obecnego zespołu.

Minęły kolejne cztery lata, zanim powstał Mydy Rabycad...

Zebraliśmy się dopiero w 2012 roku. Mniej więcej wtedy rozpadł się mój zespół i desperacko szukałem kogoś, z kim mógłbym zaśpiewać. Wtedy Mikulas Pejcha przyszedł do mnie i zapytał, czy znam Parova Stelara i elektroswing, że moglibyśmy spróbować czegoś podobnego. Gra na saksofonie i zawsze denerwowało go to, że miał okazję grać tylko w orkiestrze lub skiffle. Nèro bębnił wszędzie, od jazzu po metal, a Honza na basie również przełączał się między kilkoma gatunkami. Pomyśleliśmy więc, że założymy własny zespół i wszyscy będziemy się dobrze bawić. Latem 2012 roku chłopaki zadzwonili do mnie i powiedzieli, że mają pierwszą piosenkę i żebym przyszedł ją zaśpiewać. Od tamtej pory to była jedna wielka jazda.

Ale ostatecznie przeszliście od electroswingu do własnego gatunku, który nazwaliście glamtronic.

Zaczęliśmy od electroswingu, ale chcieliśmy pójść dalej. Graliśmy już coś innego, ale zawsze było napisane, że jesteśmy zespołem electroswingowym. Gdyby ktoś przyszedł na koncert na podstawie tego, mógłby być zaskoczony.

Ogólnie nie lubię szufladkowania gatunkowego. Artyści ewoluują, podobnie jak muzyka. Sam oczekuję, że moi ulubieni artyści będą się rozwijać z każdą nową płytą. Aby wymyślali coś nowego, czego jeszcze nie słyszałem.

Kiedy wyjaśniłeś w wywiadzie, dlaczego zmieniłeś gatunek, brzmiało to jak racjonalne rozumowanie. Właściwie brzmiało to dla mnie tak, jakbyś szukał dziury w rynku...

Zawsze starasz się grać to, co najlepiej do ciebie pasuje. Ale jeśli chcesz mieć szansę na przebicie się w świecie, nie może to być indie rock i inne gatunki, które gra milion innych zespołów. Musisz być trochę inny.

Czy to jest powód waszej popularności za granicą?

Całkiem możliwe. Nie jest już trudno nawiązać kontakt z zagranicznymi producentami i muzykami. Odbierasz telefon, piszesz maila, wysyłasz im piosenkę. Ale musisz zaoferować im coś, czego jeszcze nie znają. Zaletą jest to, że za granicą są głodni nowości. W Ameryce mówi się, że większość ludzi nie chodzi już na festiwale z powodu headlinerów. Mają telewizję pełną gwiazd. Chcą odkrywać. Tak samo jest w Wielkiej Brytanii. Tutaj wciąż jest dość trudno dla mniejszych zespołów.

Więc jest większa szansa na przebicie się za granicą niż w Czechach?

Zasadniczo tak. Jak na ironię, jako czeski zespół, tutaj jest trudniej. Wiele osób powie, że jesteśmy nietypowi, inni, co przekłada się na to, że jesteśmy dziwni. Weźmy na przykład to, co gra tutaj radio. Oprócz znanych zagranicznych hitów, grają w kółko Michala Davida i Helenę Vondráčkovą. Zmagamy się z tym, że jesteśmy zbyt alternatywni dla radia głównego nurtu i zbyt mainstreamowi dla radia alternatywnego. Ostatnio, słuchając Melodramy Lorde, pomyślałem, że gdyby ta dziewczyna była Czeszką, miałaby problem z tym, że tutejsze radia nie chciałyby jej grać.

Ale nie będę tylko przeklinał: Fajnie, że to się powoli zmienia na czeskich festiwalach. Ludzie chcą oglądać nowe zespoły, programy z roku na rok są coraz bardziej zróżnicowane.

Grałeś na Glastonbury, Sziget i innych wielkich imprezach. Jaki jest teraz wasz festiwal marzeń?

Absolutnym punktem kulminacyjnym byłaby dla nas Coachella w Kalifornii. Chciałbym też pojechać na Lollapaloozę lub Leeds and Reading w Anglii. I właściwie nie widzę powodu, by nie wrócić na Glastonbury.

Czy jest na to szansa?

Wierzę, że tak. Znamy tam kilka osób. Może być łatwiej tylko dlatego, że graliśmy na ich festiwalu.

Wydajesz solowy album pod pseudonimem Zofia Dares. Co cię do tego skłoniło?

Myślałam o tym od kilku lat i latem stwierdziłam, że nie chcę dłużej czekać. Chciałam spróbować czegoś innego. Tak naprawdę wracam trochę do klasyki. Wciąż wywodzę się z elektryki, ale jest tam też dużo smyczków. Po prostu poszedłem na całość i w sześć miesięcy skończyłem.

Pełną wersję wywiadu, w którym rozmawiają o nowym solowym albumie Žofii, o tym, czy opłaca się mieć kontrakt płytowy z dużą wytwórnią oraz o ekstrawagancji na scenie i na ulicy, można znaleźć w nowym numerze Finmaga, który dziś trafia do sprzedaży. Tam też można się udać - lub zamówić Finmag przez internet.

Wszystkie zdjęcia autorstwa Jana Zátorský'ego