Wszechświat jest ciągłym cyklem tworzenia i rozpadu. Emergencja, jak nazywa się ten proces w filozofii, dotyczy również naszej własnej świadomości. Czy sztuczna inteligencja może ją kiedykolwiek stworzyć? I czy istnieje coś takiego jak świadomość miasta lub minerałów? "Często umieszczamy ludzi na wyimaginowanym szczycie piramidy, ale mamy też inne struktury, które nas przewyższają" - mówi informatyk Tomas Mikolov w siódmym odcinku podcastu Future Is Now, który on i antropolog Sara Polak przygotowują dla magazynów Heroine i Finmag.
Mikolov wyjaśnia koncepcję emergencji na przykładzie prostego algorytmu komputerowego, który oblicza liczby pierwsze w szeregu liczbowym. "Jeśli pozwolę algorytmowi działać wystarczająco długo, zacznie on generować duże, nawet stucyfrowe liczby" - mówi. Na samym początku obowiązywała jedna zasada - dalszy rozwój następuje spontanicznie w systemie.
Pojawienie się jako zjawisko, według Mikolova, ma ogromne znaczenie dla dziedzin, które próbują stworzyć "sztuczną świadomość": obejmują one oczywiście robotykę i rozwój sztucznej inteligencji. Jednak w obecnej formie, według Mikolova, sztuczna inteligencja to przede wszystkim ogromne bazy danych i algorytmy. "W przeważającej części jest to obecnie uczenie maszynowe, które jest rodzajem bombastycznej nazwy statystyki stosowanej" - wyjaśnia. "Tak naprawdę nie ma tu miejsca na świadomość, jaką mamy my, ludzie".
Wszędzie widzimy wzorce
Według antropolog Sary Polak, jako ludzie mamy tendencję do szukania powtarzających się wzorców i "reguł" nawet w całkowitym chaosie tego, jak wszechświat wokół nas może czasami działać. "Oczekujemy, że wszystko ma swoją funkcję, strukturę, tak jak wtedy postulowała to teoria funkcjonalistyczna" - wspomina. Funkcjonalizm strukturalny stał się jednym z najważniejszych ruchów socjologicznych XX wieku, a jego głównym przedstawicielem był amerykański socjolog Talcott Parsons. Mówiąc najprościej, twierdził on, że społeczeństwo, jako złożony system, składa się z poszczególnych elementów, z których każdy pełni swoją własną, unikalną funkcję.
"W antropologii każda część, czy to religia, policja, czy cokolwiek innego, pełni swoje funkcje rytualne. Dzięki nim społeczeństwo idzie naprzód" - mówi Polak. W XX wieku francuski antropolog Claude Lévi-Strauss mówił na przykład o banalności sposobu, w jaki nasze mózgi tworzą wzorce we wszystkim, co nas otacza.
Według Mikolova sama technologia jest również złożonym systemem, który w znacznym stopniu wpływa między innymi na sposób, w jaki używamy języka. "Jeśli chcemy lepiej zrozumieć ludzi, którzy mieszkają daleko od nas i mówią na przykład zupełnie innym językiem, warto pamiętać, że całkiem możliwe, że widzą oni ten sam świat co my, ale pod zupełnie innym kątem i w innych kolorach. Możemy zobaczyć złożony system wokół nas, a także pojawienie się wszystkiego" - uważa naukowiec.
Czym jest efekt Mandeli i jaki ma związek z tabu? I dlaczego nieustannie balansujemy na krawędzi chaosu w społeczeństwie? Posłuchaj siódmego odcinka podcastu Future Is Now z Sarą Polak i Tomasem Mikolovem.
Czego jeszcze dowiesz się z podcastu?
- W jaki sposób fraktale są powiązane ze złożonością i emergencją?
- Kto w historii był fanem spontanicznego porządku?
- Dlaczego niektórzy ludzie widzą podobiznę Jezusa Chrystusa na swoich porannych tostach?
Odsłuchaj całego odcinka na Spotify lub Apple Podcast.
Poznaj twórców podcastu Future is now:
Sara Polak studiowała archeologię i kognitywną antropologię ewolucyjną na Oxfordzie. Regularnie wykłada sztuczną inteligencję na Parallel Polis, gdzie współtworzyła klub technologiczny Paioneers. Przez kilka lat pracowała dla startupów technologicznych w Wielkiej Brytanii, USA i Nowej Zelandii.
Sara jest zaangażowana w organizację non-profit prg.ai, gdzie wraz z Tomasem Mikolovem prowadzi darmowy kurs Elements of AI i kręci program Deus Ex Machina dla Red Button EDU.
Tomáš Mikolov ukończył studia na Wydziale Informatyki Uniwersytetu Technicznego w Brnie. W ramach swojej pracy magisterskiej obronił modelowanie języka za pomocą sieci neuronowych, znalazł nową metodę tłumaczenia języka poprzez konwersję słów na wektory liczbowe i zdołał zwiększyć wydajność tłumaczy nawet dziesięć tysięcy razy. Odcisnął swoje piętno na Google i Facebooku.
Mikolov programuje od ósmego roku życia. Od 2020 roku tworzy własny zespół badawczy w Czeskim Instytucie Informatyki, Robotyki i Cybernetyki (CIIRC) na Politechnice Czeskiej w Pradze.
Podcast Future Is Now
Żyjemy w czasach, które jeszcze kilka lat temu uważaliśmy za science fiction. Z drugiej strony technologie, które widzimy wokół nas, często mają korzenie w cywilizacjach liczących tysiące lat. Jak wyciągać wnioski z historii, jak poruszać się w chaosie i jak nie myśleć, że jesteśmy pępkiem świata i najlepszą rzeczą, jaka jeszcze się na nim wykluła? W specjalnej serii podcastów dla magazynów Finmag i Heroine, naukowiec i ekspert w dziedzinie sztucznej inteligencji Tomas Mikolov oraz archeolog i badaczka Sara Polak omawiają to wszystko i wiele więcej.
Odcinek 1: Ewolucja technologii. Fenomen wielkich technologii. Europa pozostaje w tyle w rozwoju
Odcinek 2: Dlaczego boimy się robotyzacji. Czy zastąpi ona ludzką pracę?
Odcinek 3: Nieśmiertelność. Czy możemy ją osiągnąć dzięki technologii? Czy jest się za czym opowiadać?
Odcinek 4: Globalizacja. Czy pomaga, czy może hamuje ludzkość?
Odcinek 5: Cywilizacja. Czym jest i jaki ma związek ze sztuczną inteligencją?
Odcinek 6: Metaverse. Czy żyjemy w wirtualnej rzeczywistości?
Wszystkie artykuły autorki/autora