Intersekcjonalność

Czym jest intersekcjonalność?

Intersekcjonalność odnosi się do tego, jak różne ludzkie doświadczenia łączą się ze sobą, do różnych poziomów dyskryminacji lub, przeciwnie, przewagi oraz do różnej dynamiki władzy, w której żyją różne grupy ludzi. Stereotypy związane z płcią i kwestionowanie tradycyjnych ról płciowych są rozpatrywane w sposób złożony, wraz z niekorzystnymi sytuacjami opartymi na rasie lub pochodzeniu etnicznym i identyfikacji kulturowej, orientacji seksualnej i identyfikacji płciowej. W połączeniu z płcią, krytykowane są systemy społeczno-ekonomiczne, pojęcia pracy, opieki i wypoczynku, a także kwestie środowiskowe, prawa zwierząt, zdrowie psychiczne, niepełnosprawność lub przewlekła choroba, migracja i ubóstwo. Za twórczynię tego terminu uznaje się amerykańską prawniczkę i obrończynię praw obywatelskich Kimberlé Williams Crenshaw.

Dlaczego jest to ważne

Żyjemy w złożonym i skomplikowanym świecie. Niewielu ludzi i niewiele grup ludzi doświadcza przewagi lub niekorzystnej sytuacji wzdłuż tylko jednej linii. Kiedy ludzie doświadczają niekorzystnej sytuacji wzdłuż wielu osi, rzadko kiedy osie te są od siebie oddzielone. To, czego doświadczają ci ludzie, dzieje się w zestawieniu. Są naczyniami połączonymi; niekorzystne sytuacje są potęgowane, czasem dodawane, a czasem zwielokrotniane. Intersekcjonalność podkreśla, że te niedogodności muszą być badane razem, a nie osobno.

Na przykład, każda dziewczyna doświadczy dostępu do edukacji w dziedzinach technicznych inaczej niż romska dziewczyna mieszkająca w wykluczonej miejscowości. Młoda kobieta tuż po studiach, matka małych dzieci powracająca do pracy i kobieta w wieku 50+ opiekująca się nastoletnimi dziećmi i rodzicami własnymi lub partnera w tym samym czasie napotkają różne bariery na rynku pracy. Kierowcy samochodów, osoby z wózkami dziecięcymi i osoby na wózkach inwalidzkich inaczej postrzegają dostępność przestrzeni publicznej. Na przykład w Stanach Zjednoczonych śmiertelność czarnoskórych kobiet podczas porodu itp.

Autor: Irena Buršová